voor mannen

Veel mannen bij wie door ziekte of behandeling de vruchtbaarheid verminderd kan worden, vinden het behoud van hun vruchtbaarheid belangrijk en willen informatie hierover. Maar:

• ze vinden het misschien vervelend om over vragen over vruchtbaarheid te stellen;
• ze zijn vaak gefocust op de diagnose en de voorgestelde behandeling en niet in staat na te denken over vruchtbaarheid of de mogelijkheid in de toekomst een gezin te stichten.
• ze zijn misschien niet op de hoogte van het risico op verminderde vruchtbaarheid door hun ziekte en/of behandeling;
• ze zijn misschien niet op de hoogte van de mogelijkheden voor behoud van vruchtbaarheid en bang voor bijkomende ingrepen en/of handelingen.

Mannen kunnen later spijt krijgen als er geen aandacht is besteed aan het risico voor de vruchtbaarheid, voorafgaand aan een behandeling die de vruchtbaarheid kan verminderen. Door patiënten te informeren over een mogelijk risico, en over mogelijkheden om de vruchtbaarheid veilig te stellen, kan in overleg verwijzing naar een uroloog, androloog, gynaecoloog of fertiliteitsarts in een gespecialiseerd centrum voortplantingsgeneeskunde plaatsvinden. Na een intake-gesprek kan meestal op korte termijn invriezen van semen of testisweefsel in het fertiliteitslaboratorium plaatsvinden. Dit kan het welbevinden en de toekomstige kwaliteit van leven verbeteren. Ook mannen met een slechte prognose willen misschien over deze mogelijkheid nadenken en komen hiervoor in aanmerking.

Vruchtbaarheidsbehoud: waar in het behandeltraject?

De volgende afbeelding toont opties voor behoud van vruchtbaarheid op basis van de resultaten van het semenonderzoek.

Therapie en het risico op onvruchtbaarheid

Voor mannen bij wie een behandeling staat gepland, bestaat de eerste stap uit het beoordelen van het risico op het ontstaan van onvruchtbaarheid als gevolg van de geplande behandeling.

In de volgende tabel worden diverse behandelingen ingedeeld op basis van het bekende risico op onvruchtbaarheid bij mannen (gedefinieerd als langdurige azoöspermie, ofwel het ontbreken van zaadcellen in het ejaculaat door testiculaire schade ontstaan door de behandeling). Het definitieve risico op onvruchtbaarheid verschilt per patiënt. Raadpleeg hiervoor de betrokken oncologisch behandelaar.

Fertile Hope biedt ook een online risicocalculator die toegankelijk is via hun website (in het Engels)

N.B. De weergegeven risico’s in de tabellen zijn slechts een indicatie van het mogelijke risico op vermindering van de vruchtbaarheid als gevolg van een behandeling. Risico’s kunnen per patiënt (leeftijd, exacte dosis medicatie, individuele resistentie van de testiculaire stamcellen) verschillen. Bovendien gaat het om de initiële behandeling. Het risico verandert indien bij onvoldoende reactie op de initiële behandeling naar een ander schema moet worden overgestapt of wanneer er sprake is van een recidief. Raadpleeg een specialist voor meer specifieke risico’s.

* Hormonale suppletie mogelijk. Consulteer een endocrinoloog of androloog met aandachtsgebied voortplanting.

Tabel aangepast naar de aanbevelingen van de American Society of Clinical Oncology uit 2006 voor vruchtbaarheidsbehoud bij kankerpatiënten; Fertile Hope. Cancer and Fertility: Fast Facts for Reproductive Professionals; Brannigan RE. Cancer Treat Res. 2007;138:28-49.

Bronnen:

Voor meer informatie over risico op onvruchtbaarheid en over mogelijkheden voor vruchtbaarheidsbehoud voor mannen met kanker en over doorverwijzen van patiënten naar een specialist op het gebied van vruchtbaarheidsbehoud:

• SaveMyFertility, een gezamenlijke informatiebron van het Oncofertility Consortium® en The Hormone Foundation®
• Oncofertility Consortium®
• Fertile Hope
• American Society for Reproductive Medicine
• The Hormone Foundation®

Referenties

• Brannigan RE. Fertility preservation in adult male cancer patients. Cancer Treat Res. 2007;138:28-49.
• Dohle, GR. Male infertility in cancer patients: review of the literature. Int J Urol. 2010;17:327-331.
• Ethics Committee of the American Society for Reproductive Medicine. Fertility preservation and reproduction in cancer patients. Fertil Steril. 2005;83:1622-1628.
• Fertile Hope. Cancer and Fertility: Fast Facts for Reproductive Professionals. 2008.
• www.fertilehope.org/uploads/pdf/FH_RP_FastFacts_08.pdf.
• Jeruss JS, Woodruff TK. Preservation of fertility in patients with cancer. N Engl J Med. 2009;360:902-911.
• Lee SJ, Schover LR, Partridge AH, et al. American Society of Clinical Oncology recommendations on fertility preservation in cancer patients. J Clin Oncol. 2006;24:2917-2931.